Tri thức sử dụng cây cỏ làm thuốc ở Việt Nam có thể được chia thành 2 loại chính:
- Trong nền Y học cổ truyền chính thống, có nguồn gốc từ Trung y, với các hệ thống lý luận và thực hành được tư liệu hóa trong sách vở như các học thuyết Âm Dương, Ngũ hành, Tạng tượng, v.v… ;
- Trong các nền Y học nhân dân hay Y học cổ truyền Dân tộc, thường được gọi là Thuốc nam, ít được tư liệu hóa hay chưa được nghiên cứu đầy đủ.
Trong nền Y học cổ truyền chính thống, cả nước có hơn 40 Bệnh viện Y học cổ truyền và các khoa Y học cổ truyền trong các Bệnh viện đa khoa. Có 5.0 người hành nghề thuốc y học cổ truyền với gần 4.000 cơ sở chẩn trị Đông y. Có khoảng 700 loài thường được nhắc đến trong các sách đông y, sách về cây thuốc, 150-180 vị thuốc thường được sử dụng ở các bệnh viện Y học cổ truyền, lương y. Nhu cầu dược liệu cho Y học cổ truyền chính thông khoảng 30.000 tấn/năm.
Hiện đã tập hợp được 39.381 bài thuốc kinh nghiệm dân gian gia truyền của 12.531 lương y. Có nhiều dược phẩm được phát triển gần đây dựa trên tri thức sử dụng của cộng đồng như Ampelop, dựa trên tri thức sử dụng cây Chè dây (Ampelopsis cantoĩùensis (Hook. Et Arn.) để chữa bệnh của người Tày ở Cao Bằng; cây Tật lê (Tribulus terrestris L.), dựa trên tri thức sử dụng của người Chăm, v.v…
Trong các nền y học nhân dân, mỗi cộng đồng miền núi (cấp xã) thường biết sử dụng từ 300-500 loài cây có sẵn có trong khu vực để làm thuốc. Mỗi gia đình biết sử dụng từ vài đến vài chục cây để chữa các chứng bệnh thông thường ở cộng đồng đó. Mỗi cộng đồng thường có 2-5 thầy lang (hay hơn) có kinh nghiệm sử dụng và sử dụng số loài nhiều hơn. Ước lượng số loài sử dụng tại các cộng đồng ở Việt Nam là 6.000.
Cây thuốc góp phần trong Danh mục thuốc thiết yếu
Để bảo đảm công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại tuyến Y tế cơ sở, Bộ Y tế đã ban hành “Danh mục thuốc thiết yếu”. Trong Danh mục thuốc thiết yếu lần thứ IV, có quy định 188 vị thuốc y học cổ truyền thiết yếu và 60 loài cây cỏ làm thuốc cần trồng tại tuyến xã, gọi là thuốc Nam thiết yếu.
Copy ghi nguồn DuocLieu.edu.vn
Link bài viết: Tri thức sử dụng cây thuốc ở Việt Nam
