Đông trùng hạ thảo là gì?
Tên khác: Cordyceps sinensis, Cordyceps sobolifera, Cordyceps barnesii, Cordyceps hyphae, Cordyceps ophioglossoides, Cordyceps militaris, nấm sâu bướm, nấm đông trùng hạ thảo.
Đông trùng hạ thảo hay Cordyceps sinensis (Cordyceps, Dong Chong Xia Cao), một loại thảo dược còn được gọi là nấm sâu bướm Trung Quốc, là một trong những thành phần được sử dụng phổ biến nhất trong y học cổ truyền Trung Quốc.
Khi những loại nấm ký sinh này tấn công vật chủ, chúng sẽ thay thế mô của nó và nảy mầm những thân dài, mảnh mọc bên ngoài cơ thể vật chủ. Phần còn lại của côn trùng và nấm đã được thu hái bằng tay, phơi khô và sử dụng trong Y học cổ truyền Trung Quốc trong nhiều thế kỷ để điều trị mệt mỏi, ốm yếu, hoặc đông trùng hạ thảo bổ thận và ham muốn tình dục thấp. Các chất bổ sung và các sản phẩm có chứa chiết xuất từ đông trùng hạ thảo ngày càng trở nên phổ biến do được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Trong số hơn 400 loài đông trùng hạ thảo được tìm thấy, thì có hai loài đã trở thành tâm điểm của nghiên cứu sức khỏe: Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris. Tuy nhiên, phần lớn kết quả của các nghiên cứu này chỉ giới hạn ở các nghiên cứu trên động vật hoặc phòng thí nghiệm, vì vậy các chuyên gia y tế hiện không thể đưa ra kết luận về tác động của chúng đối với con người. Tuy nhiên, lợi ích sức khỏe tiềm năng của chúng rất hứa hẹn.
Phân bố và thu hái đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo chủ yếu tìm thấy vào mùa hè vùng núi cao trên 4.000m ở cao nguyên Thanh Tạng (Thanh Hải-Tây Tạng) và Tứ Xuyên (Trung Quốc). Tuy nhiên, hiện nay nhiều loài nấm thuộc chi Ophiocordyceps và Cordyceps được nuôi trồng trên quy mô công nghiệp để tinh chế các cơ chất có dược tính.
Đông trùng hạ thảo khi còn sống, người ta có thể trông rõ hình con sâu, với đuôi là một cành nhỏ, mọc lá. Khi sấy khô, nó có mùi tanh như cá, đốt lên có mùi thơm.
- Phần “lá” hình dạng giống ngón tay, dài khoảng 4 – 11 cm do sợi nấm mọc dính liền vào đầu sâu non mà thành.
- Đầu sâu non giống như con tằm, dài chừng 3–5 cm, đường kính khoảng 0,3 – 0,8 cm. Bên ngoài có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng với khoảng 20-30 vằn khía, vằn khía ở gần đầu nhỏ hơn.
- Phần đầu có màu nâu đỏ, đuôi giống như đuôi con tằm, có tất cả tám cặp chân, nhưng 4 đôi ở giữa là rõ nhất. Chất đệm nấm hình que cong mọc ra từ mình sâu non, dài hơn sâu non một chút.
Sâu non dễ bẻ gãy, ruột bên trong căng đầy, màu trắng hơi vàng; chất đệm nấm khá dai và bên trong ruột hơi rỗng, có màu trắng ngà.
>> Bạn đọc xem thêm: Sâm tố nữ – Tốt cho sức khỏe nữ giới
Thành phần hóa học của đông trùng hạ thảo
Theo nghiên cứu trong sinh khối trùng thảo gồm có các thành phần, sinh vật học hoạt chất có giá trị dược liệu cao như axit cordiceptic, adenosin, hydroxyethyl-adenosin, Holomycota, cordycepin, Pezizomycotina, Sordariomycetes nhóm hoạt chất HEAA (Hydroxy-Etyl-Adenosin- Analogs), nhiều nguyên tố vi lượng (Al, K, Na,..), 17 axit amin khác nhau, D-mannitol, lipit và nhiều loại vitamin (A, B12, C, B2, E, K,….).’
Công dụng của đông trùng hạ thảo
Giúp tăng hiệu suất tập thể dục
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra tác động của đông trùng hạ thảo đối với khả năng tập thể dục ở 30 người lớn tuổi khỏe mạnh bằng cách sử dụng xe đạp tĩnh. Những người tham gia sẽ sử dụng 3 gam mỗi ngày của một dòng Đông trùng hạ thảo tổng hợp được gọi là CS-4 hoặc một viên thuốc giả dược trong sáu tuần. Vào cuối nghiên cứu, VO2 tối đa đã tăng 7% ở những người tham gia dùng CS-4, trong khi những người tham gia dùng viên giả dược không có thay đổi. VO2 tối đa là phép đo được sử dụng để xác định mức độ thể chất.
Tuy nhiên, nghiên cứu hiện tại cho thấy đông trùng hạ thảo không mang lại hiệu quả trong việc cải thiện hiệu suất tập thể dục ở các vận động viên được đào tạo.
Tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch
Theo Tạp chí Quốc Tế về Nấm Dược Liệu, dược chất có trong đông trùng hạ thảo vừa giúp kích thích hệ miễn dịch vừa giúp ức chế hoạt động của hệ miễn dịch. Năm 1996, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và chỉ ra đông trùng hạ thảo không chỉ giúp tăng cường miễn dịch mà còn giúp thúc đẩy cơ chế tự ức chế miễn dịch của cơ thể. Điều này đóng góp quan trọng vào công tác nghiên cứu, cấy ghép nội tạng của Tây y. Nó mở ra tia hy vọng mới cho những bệnh nhân đang có ý định cấy ghép nội tạng mới vào cơ thể. Bởi đông trùng giúp tăng sức đề kháng, miễn dịch cho bệnh nhân, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn.
>> Mời bạn đọc tham khảo thêm về dược liệu: Cây lược vàng – dược liệu quý từ thiên nhiên
Giúp chống lão hóa
Người cao tuổi thường hay sử dụng Đông trùng hạ thảo để giảm cảm giác mệt mỏi và tăng cường sức mạnh và ham muốn tình dục. Các nhà nghiên cứu cho rằng hàm lượng chất chống oxy hóa của đông trùng hạ thảo có thể giải thích tiềm năng chống lão hóa của chúng.
Đã có nhiều thí nghiệm để kết luận về khả năng chống lão hoá của đông trùng hạ thảo và các nhà nghiên cứu tin rằng hàm lượng các chất có trong đông trùng hạ thảo có tiềm năng chống lão hóa. Các chất chống oxy hóa có trong đông trùng hạ thảo là các phân tử có khả năng chống lại tổn thương tế bào giúp khả năng chống lão hóa và tăng tuổi thọ đáng kể.
Tăng sinh lực nam giới
Có thể thấy được đông trùng hạ thảo quả thực là một trong những vị thuốc đông y có khả năng cải thiện đời sống tình dục trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tác dụng nâng đỡ bồi bổ cơ thể.
Ngoài ra uống đông trùng hạ thảo còn có thể mang lại một số hiệu quả khác cũng chưa được lý giải như: Điều trị thiếu máu, ổn định nhịp thở, giảm tối đa nhiễm trùng phổi cùng viêm phế quản, giảm ho, giảm căng thẳng mệt mỏi, điều trị chóng mặt, hạn chế chứng tiểu đêm, ổn định nhịp tim, đưa chỉ số cholesterol về mức ổn định, nâng cao tuổi thọ, giảm rối loạn chức năng gan, giảm ù tai….
Chống khối u
Tiềm năng của Đông trùng hạ thảo để làm chậm sự phát triển của các khối u đã tạo ra sự quan tâm đáng kể trong những năm gần đây. Các nhà nghiên cứu tin rằng đông trùng hạ thảo có thể phát huy tác dụng chống khối u theo một số cách thể hiện qua kết quả trong ống nghiệm: Đông trùng hạ thảo đã được chứng minh có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại tế bào ung thư ở người, trong đó có bệnh ung thư phổi, ruột kết, da và gan.
Tài liệu tham khảo
- Chuyên gia của Central Pharmacy. Đông Trùng Hạ Thảo, Trung tâm thuốc Central Pharmacy. Truy cập ngày 10 tháng 01 năm 2023.
