Thông tin khoa học của CÂY THẢO QUYẾT MINH
Semen Cassiae torae
| Thảo quyết minh là hạt phơi khô của cây thảo quyết minh | Cassia tora L., |
| Họ Vang | Caesalpiniaceae. |
1.Đặc điểm thực vật và phân bố
Thảo quyết minh là một cây nhỏ cao 30 – 90cm hoặc hơn, mọc hoang ở nhiều nơi nước ta, Campuchia, Lào, miền nam Trung quốc. Lá kép lông chim chẵn gồm 3 -4 đôi lá chét. Lá kèm hình sợi dài 1cm sớm rụng. Lá chét hình trứng ngược, phía đỉnh lá nở rộng dài 3-4cm, rộng 12 – 25mm. Hoa mọc từ kẻ lá, tràng màu vàng có 1 -3 chiếc. Qủa loại đậu hình trụ dài 12 – 14cm rộng 4mm, trong có chứa khoảng vài chục hạt.
2.Bộ phận dùng
Chủ yếu là hạt đã già. Hạt hình trụ, hai đầu vát chéo, dài 5 – 7mm, rộng 1,5 – 2,5mm. Mặt ngoài màu nâu lục bóng. Hai bên nổi lên thành 2 đường gờ, khi ngâm vào nước thì vỏ hạt thường rách theo hai đường gờ này. Hạt cứng, mặt cắt ngang màu vàng nhạt, không mùi, vị hơi đắng và nhớt. Lá chét cũng được dùng nhưng ít.
3.Thành phần hóa học
Năm 1968 các nhà nghiên cứu Đức đã phân tích hạt thảo quyết minh của Việt nam. Từ hạt, sau khi loại chất béo bằng ether dầu hỏa, thủy phân bằng H2SO4 20%, chiết các aglycon bằng benzen, xác định bằng sắc ký lớp mỏng thấy trong dung dịch benzen có các chất: chrysophanol, physcion, rheum emodin, aloe emodin và rhein. Cũng từ hạt sau khi loại chất béo, chiết bằng methanol rồi tách chiết bằng S.K.L.M đã sơ bộ xác định có các chất aloe emodin monoglucosid, physcion diglucosid, chrysophanol diglucosid và triglucosid, chrysophanol anthron, obtusin, aurantioobtusin, chrysoobtusin (công thức xem phần đại cương).
Các nhà nghiên cứu Đức còn xác định thêm những chất không phải dẫn chất anthranoid: rubrofusarin, nor-rubrofusarin, rubrofusarin 6-gentibiosid, toralacton và chất “A tora” một chất thuộc nhóm xanthon.
Lá thảo quyết minh có kaempferol-3-sophorosid là một dẫn chất flavonoid.
4.Công dụng
Trong đông y, hạt thảo quyết minh dùng uống để chữa đau mắt đỏ, mắt mờ, chảy nhiều nước mắt, quáng gà. Còn dùng để chữa nhức đầu, mất ngủ, làm thuốc giải nhiệt bổ thận. Ngày dùng 6 – 12g dưới dạng thuốc sắc hoặc giã dập sao kỹ rồi pha như pha trà. Thảo quyết minh là vị thuốc được ghi vào Dược điển Việt nam.
Copy xin vui lòng ghi nguồn duoclieu.edu.vn
