Bài viết VIÊM XOANG và BÀI CỔ PHƯƠNG ĐẶC TRỊ VIÊM XOANG – Tác giả: Ths.Bs Trịnh Văn Cường
Viêm xoang là tình trạng phù nề niêm mạc xoang dẫn đến tình trạng làm tắc các lỗ thông xoang với hốc mũi, rồi tiếp theo làm thoái hóa niêm mạc các xoang, các xoang tụ dịch, mủ, thoái hóa polyp, làm nghẹt mũi, chảy dịch, cản trở đường thở gây viêm nhiễm liên miên đường hô hấp. Nguyên nhân có rất nhiều nhưng khu trú lại thì có 4 nhóm nguyên nhân:
VIÊM NHIỄM: Hay gặp nhất chủ yếu do viêm mũi đưa đến viêm xoang, ngoài ra còn do viêm hoặc tổn thương răng. Bản chất là các tình trạng viêm nhiễm trên gây ngạt tắc mũi, chảy mũi nhầy hoặc mủ nếu không được điều trị tích cực sẽ gây viêm xoang sẽ làm cho viêm nhiễm đến các tổ chức xoang.
BÍT TẮC VÙNG THÔNG MŨI XOANG: Bình thường trong cấu trúc các xoang đều thông với hốc mũi qua các lỗ thông xoang, nay vì bất kể nguyên nhân gì gây bít tắc vùng này đều có thể đưa đến viêm xoang. Hay gặp nhất là do lệch vẹo vách ngăn, ngoài ra còn có thể do các u hốc mũi, hoặc viêm mũi,…
DỊ ỨNG
Là nguyên nhân khá phổ biến, các yếu tố dị nguyên như lông thú mèo động vật, phấn hoa, bụi nhà, hóa chất, thay đổi thời tiết, ăn hải sản, ô nhiễm môi trường, địa dị ứng, … Điểm chung là làm tăng tiết histamine trong máu.
Phần lớn các histamine được tìm thấy ở các hạt trong tế bào bạch cầu mast và bạch cầu ái kiềm. Khi các dị nguyên xâm nhập vào cơ thể các tế bào bạch cầu mast và bạch cầu ái kiềm sẽ giải phóng histamine. Sau đó histamine sẽ kết hợp với các thụ thể histamine tế bào đặc hiệu để ức chế các dị nguyên.
CÁC YẾU TỐ KHÁC: Yếu tố nghề nghiệp: Làm việc trong môi rường ẩm, lạnh, các nhà máy hóa chất thuốc trừ sâu,…. Chấn thương mũi xoang, cơ địa mắc các bệnh lý toàn thân gây suy giảm miễn dịch như HIV/AIDS, đái tháo đường,…. Khói thuốc lá, ô nhiễm môi trường không khí nơi ở, nơi làm việc,…
Y HỌC CỔ TRUYỀN rất có thế mạnh trong điều trị viêm xoang. Dùng rất tốt và cực kỳ hiệu quả. Phế vi kiều tạng (Nghĩa là tạng phế là tạng mỏng manh dễ vỡ như nàng Kiều). Vì vậy khi có ngoại tà xâm nhập thì phế là tạng dễ chịu tổn thương nhất. Phế chủ hầu họng, tiếng nói, hơi thở. Khi phế khí hư, vệ khí bất điều ngoại tà xâm nhập làm cho hầu họng mất tuyên thông, tân dịch vít tắc gây ra các chứng nghẹt mũi, điếc mũi. Vệ khí thực bắt nguồn từ tiên thiên do dương khí của thận sinh ra. Tiên thiên bất túc, thận khí bất ổn, thận không nạp được khí.
Nguyên nhân hay gặp nhất là do lạnh, Phong hàn tà xâm nhập làm cho mũi bị nghẹt, nước mũi chảy, khí không thông, không ngửi thấy mùi (mất mùi). Pháp chữa tốt nhất là trừ phong tán hàn, thông hầu họng. Bài thuốc tốt nhất và nổi tiếng nhất là TÂN DI TÁN. Cả bài thuốc có tác dụng giảm đau, chống viêm, thông khiếu giúp bệnh nhân hết đau nhức, sổ mũi, nghẹt mũi, tăng cường vệ khí, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Tinh túy nhất của bài thuốc là vị Tân di vị cay tính ấm có tác dụng trừ phong, tán hàn giải quyết bệnh lý vùng đầu mặt và làm thông các lỗ tự nhiên đặc biệt là mũi.
– Tân di kết hợp với Bạch chỉ sẽ giúp giảm đau nhức, chữa chảy nước hôi. Tế tân, phòng phong để tán phong hàn, hành thủy khí, thông khiếu
– Đặc biệt Cam thảo, Thăng ma giúp bổ huyết, giải độc, tăng sức đề kháng, ngăn ngừa viêm xoang tái phát
Liều cụ thể bài Tân di tán theo sách Cổ Y Văn
Bạch chỉ 6g,
Chích cam thảo 6g,
Cảo bản 6g,
Khương hoạt 8g,
Mộc thông 12g,
Phòng phong 6g,
Tân di 8g,
Tế tân 6g,
Thăng ma 6g,
Xuyên khung 8g.
