Sâm Cau – Cách phân biệt Sâm Cau thật giả

Sâm Cau có tác dụng bổ âm dương cho cả nam và nữ còn được gọi là Viagra tự nhiên được người ta săn lùng để mua về ngâm rượu rất nhiều, đặc biệt có sự xuất hiện của lái buôn Trung Quốc khiến nguồn dược liệu càng trở nên khan hiếm, giá đội lên trời.

Vậy Sâm Cau có tác dụng gì? Sử dụng Sâm Cau thế nào để đạt được hiệu quả?

Trong bài viết này, Bác sĩ, Phó Giáo sư, Bác sĩ chuyên khoa II, Tiến sĩ Trần Quốc Bình Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương sẽ giải thích chi tiết cho độc giả.

Các thông tin khoa học của cây Sâm Cau:

• Tên gọi khác: Cồ Nốc Lan, Ngải Cau, Nam Sáng Ton, Soọng Ca, Thài Léng, Tiên Mao (“Mao” ở đây có nghĩa là cây “cỏ tranh”, chứ không phải “lông”).
• Tên khoa học: Curculigo orchioides. là một loài thực vật có hoa trong
• Mô tả: Cây thảo, lá hẹp, cao 20 – 30cm, lá mọc tụ họp thành túm từ thân rễ, xếp nếp như lá cau, hình mũi mác hẹp. Phần thân rễ chính dạng củ, cắm sâu xuống đất. Ở dạng nguyên củ, sâm cau thường chia đốt rõ ràng, vỏ màu nâu đen, thân chỉ có 1 rễ chính, không phân nhánh, có các rễ con to bám quanh thân dễ chính. Thân rễ hình trụ dài, mọc thẳng, thót lại ở hai đầu, mang nhiều rễ phụ có dạng giống thân rễ. Lá mọc tụ họp lại thành túm từ thân rễ, xếp nếp như lá cau hình mũi mác hẹp, dài 20-30cm, rộng 2,5-3cm gốc thuôn, đầu nhọn, hai mặt nhẵn gần như cùng màu, gân song song rất rõ; bẹ lá to và dài; cuống lá dài khoảng 10 cm. Cụm hoa mọc trên một cán ngắn ở kẽ lá, mang 3 – 5 hoa màu vàng, lá bắc hình trái xoan, đài 3 răng có lông; tràng 3 cánh nhẵn; nhị 6, xếp thành hai dãy, chỉ nhị ngắn; bầu hình thoi, có lông rậm. Quả nang, thuôn, dài 1,2 – 1,5 cm. Hạt 1 – 4, phình ở đầu.

  

• Phân bố: Sâm cau là loại cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể hơi chịu bóng, thường mọc trên những nơi đất còn tương đối màu mỡ trong thung lũng, chân núi đá vôi hoặc ven nương rẫy. Cây sinh trưởng tốt trong mùa mưa ẩm, phần thân rễ chính dạng củ, cắm sâu xuống đất, hoa quả hàng năm, khi già tự mở để hạt phát tán ra xung quanh. Sâm cau phân bố ở một số tỉnh phía nam Trung Quốc, Lào, Việt Nam và một vài nước khác ở Đông Nam Á. Ở Việt Nam, cây phân bố rải rác ở các tỉnh vùng núi, từ Lai Châu, Tuyên Quang, Cao Bằng, tuy nhiên, trước những năm 1980, Sơn La và Hòa Bình khai thác quá mức, đến nay đã khan hiếm.
• Họ Hạ Trâm (tên khoa học là Hypoxidaceae). Hạ Trâm là một họ thực vật hạt kín, được các hệ thống APG đặt trong bộ Asparagales của nhánh monocots. Họ này mới được các nhà phân loại học công nhận gần đây. Hệ thống APG III năm 2009 (không đổi so với các phiên bản năm 1998 và 2003) công nhận họ này. Họ chứa khoảng 7-9 chi và 100-220 loài, đặc biệt đa dạng tại miền nam châu Phi. Tại Việt Nam có 2 chi (Curculigo và Hypoxis), 10 loài.
• Rễ cây Sâm cau có chất Curculigin A giúp kích thích ham muốn tình dục mạnh, tăng tần suất, thời gian quan hệ, tăng sinh tinh gần 2 lần. Thân và rẽ của cây Sâm Cau có chứa nhiều Curculigin A nhất, là dược liệu tăng cường bản lĩnh phái mạnh gấp 1,5 lần so với các dược liệu có tác dụng tương tự, được ví như là “Viagra” tự nhiên tốt nhất cho nam giới.
• Ngoài ra, thân và rễ Sâm Cau có nhóm chất cycloartan triterpen saponin làm tăng khả năng sản xuất nội tiết tố nam testosterone, chống co thắt, làm thư giãn cơ, tăng cường hoạt động của tế bào Leydig của tinh hoàn – nơi sản xuất ra testosterone trong cơ thể làm tăng nồng độ testosterone một cách tự nhiên đồng thời cũng giúp chống lại những bất thường về tinh trùng như: tinh trùng yếu, chưa hoàn thiện hoặc kém chuyển động…
  Để sử dụng Sâm cau đạt hiệu quả cao nhất, việc kết hợp với các dược liệu có tác dụng tương tự sẽ mang lại công năng vượt trội, trong đó phải kể đến Nhung hươu Bắc cực. Sâm Cau cường tinh tráng thận, còn Nhung hươu ích huyết, sinh tủy. Cho nên khi cặp đôi này phối hợp với nhau sẽ đem lại tác dụng “kép” vượt trội: giúp da dẻ hồng hào, khí huyết đầy đủ, cơ thể cường tráng và sinh lý mạnh mẽ trở lại.

Quy kinh – Tính vị:

Sâm cau có vị cay, ngọt, tính ấm, quy kinh vào hai kinh can thận.

Tác dụng của sâm cau:

• Sâm cau có tác dụng ôn thận, tráng dương, kiện gân cốt, cố tinh, trừ lạnh, giảm chân tay tê mỏi, đau nhức xương khớp cho cả nam và nữ.
• Đặc trị: thận dương yếu, liệt dương, lạnh kinh niên, viêm khớp, đau do lạnh. Tuy nhiên nếu dùng sâm cau liều cao kéo dài sẽ gây cường dương, làm tinh hao kiệt sức, không nên dùng cho người suy nhược.  Dùng để bồi bổ, hãm nước sôi như pha trà uống trong ngày. Có tác dụng giúp tinh thần tỉnh táo, mạnh gân cốt, đen râu tóc.
• Sâm cau cũng có độc tính nên khi chế biến, người ra rửa sạch và ngâm với nước vo gạo để khử bớt độc tính này đi. Có nơi còn sử dụng thân rễ Sâm cau để gây sảy thai.

Cách dùng và liều dùng Sâm Cau:

• Mỗi ngày sắc 10g Sâm Cau đem dùng hoặc ngâm rượu mỗi ngày dùng 1 chén.
• Khi dùng để chữa chứng đau nhức do hàn thấp thì dùng sống (không sao tẩm).
• Khi dùng để chữa liệt dương do thận hư, tiểu tiện nhiều lần hoặc són tiểu, thì tẩm rượu sao để tăng cường tác dụng bổ dương.

Cách phân biệt Sâm Cau thật giả để tránh nhầm lẫn với các loại cây khác:

Sâm cau được biết đến là thần dược giúp tăng cường sức mạnh sinh lý nam nữ tự nhiên. Nguồn dược liệu khan hiếm, lại bị tận thu, giá cao khiến nhiều người bắt đầu trục lợi bằng cách bán dược liệu giả. Và từ đó, cái tên Sâm Cau Đỏ bỗng chốc nổi lên như cồn.

Thực hư Sâm Cau Đỏ là thế nào?

Sâm Cau Đỏ được bán tràn lan trên mạng thực chất chính là rễ cây bồng bồng. Rễ cây bồng bồng to và dài hơn rất nhiều Sâm Cau thực sự. Rễ bồng bồng có tác dụng lợi tiểu, giải nhiệt, hoàn toàn không có tác dụng sinh lý thậm chí còn có độc ở vỏ cây nếu không biết cách loại bỏ. Hoàn toàn không có Sâm Cau Đỏ, Sâm Cau chỉ có 1 loài duy nhất!

Cây Bồng bồng có tên khoa học là Dracaena angustifolia, thuộc họ Huyết giác (Dracaenaceae), là cây nhỏ, cao 1 – 2m. Rễ củ phân nhánh nhiều, màu hồng. Ở dạng nguyên củ, sâm cau thường chia đốt rõ ràng, vỏ màu nâu đen, thân chỉ có 1 rễ chính, không phân nhánh, có các rễ con bám quanh thân rễ chính.

Rễ cây bồng bồng: Có tác dụng lợi tiểu, giải nhiệt, giải độc, hoàn toàn không có tác dụng sinh lý. Thậm chí, rễ cây bồng bồng còn có độc ở vỏ, khi sử dụng phải biết loại bỏ độc tố này.

Một số thông tin được lan truyền còn cho thêm các tính từ gán đằng sau từ sâm cau như Sâm cau “đỏ”, Sâm cau “nếp”,…vốn là những tính từ mang nghĩa tích cực (ý nói là loại tốt, loại tác dụng mạnh,…) để câu kéo khách hàng.

Đặc điểm đơn giản để nhận ra rễ cây bồng bồng – Sâm Cau giả:

• Rễ cây bồng bồng có cụm như cụm củ sắn
• Vỏ ngoài trơn màu đỏ hoặc trắng đỏ
• Vỏ cậy ra bên trong trắng như củ sắn
• Bẻ đôi ra mùi thơm

Sự tích nhớ vợ vì Sâm Cau:

Sâm cau được dân gian tương truyền là cây gây bệnh “nhớ vợ”. Câu truyện vẫn được truyền tai lâu nay rằng: Tại vùng núi Tây Bắc Việt Nam, các chiến sĩ, cán bộ miền xuôi lên đây công tác khi được bà con mời uống rượu Sâm cau thì ai nấy đều đòi về quê thăm vợ. Vì vậy, Sâm cau còn được gọi là cây “nhớ vợ”.