Bài viết “BỔ DƯƠNG HOÀN NGŨ THANG “Bài thuốc đông y thế kỷ 21“” của tác giả BS Trịnh Văn Cường.
Giới thiệu
Bài thuốc kinh điển trong giới Đông Y, bài thuốc hiện nay là một trong số các bài thuốc được ứng dụng nhiều nhất trên lâm sàng, có rất nhiều đề tài nghiên cứu chứng minh tác dụng của bài thuốc này và có hiệu quả thực sự (Có thể kể đến nghiên cứu của Tiến sĩ.Quan Thế Dân về bài thuốc BDHNT với đề tài: “Nghiên cứu tác dụng của bài thuốc BDHNT điều trị đái tháo đường type 2 có biến chứng thận trong thực nghiệm và trên lâm sàng” ). Vậy hôm nay chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu, điều gì làm cho BDHNT tuyệt vời như vậy. Đầu tiên hãy nói một chút đến thành phần, bài thuốc gồm có 7 vị: Hoàng kỳ sống, Qui vĩ, Xuyên khung, Xích thược, Đào nhân, Hồng hoa, Địa long.
Công dụng của bài thuốc
Công dụng của bài này là BỔ KHÍ HOẠT HUYẾT THÔNG LẠC. Nguyên bản bài thuốc gồm 7 vị, và điều đặc biệt ở đây chính là vị Hoàng kỳ được sử dụng với liều cực cao (dao động từ 80-160g) và sử dụng HOÀNG KỲ SỐNG hoàn toàn, trong tất cả các bài thuốc sử dụng Hoàng kỳ thì ở bài thuốc này liều lượng là kinh điển nhất, liều dùng này rất ít gặp trong các bài khác. Hoàng kỳ được coi là VỊ THUỐC CỦA THẾ KỶ 21 – thời đại này là thời của Hoàng kỳ, một thầy thuốc đẳng cấp thực sự là phải biết cách dùng Hoàng kỳ.
Chúng ta đã quá quen thuộc với tác dụng của Hoàng kỳ như bổ khí thăng dương, cố biểu chỉ hãn nhưng còn một tác dụng khác của HOÀNG KỲ mà ngay nay được ứng dụng rất phổ biến đó là HÀNH TRỆ THÔNG TÝ. Trong bài này hoàng kỳ được dùng với liều rất cao có tác dụng bồi bồ vệ khí, làm cho khí vượng thúc đẩy huyết hành để khứ ứ, nên với tác dụng này hoàng kỳ khứ ứ rất mạnh (giống như xả ống lũ, nước chảy cực mạnh cuốn phăng tất cả những điểm bám, cặn bám trong thành ống) – và cái điều hay nhất của hoàng kỳ là nó ích khí khứ ứ mạnh mẽ như thế nhưng mà lại không làm hại đến chính khí (nghĩa là nước chảy xối xiết như thế mà không lo vỡ thành ống). Tác dụng hành trệ thông tý của hoàng kỳ được mở rộng ra ứng dụng điều trị các BỆNH LÝ ĐAU trong bệnh xương khớp, đau đầu chóng mặt, thiểu năng tuần hoàn não hiệu quả đạt được là CỰC KỲ VI DIỆU (Hãy thử một lần ứng dụng bạn sẽ thấy không thể tin được).
Ngoài ra trong bài còn có XUYÊN KHUNG – ĐÀO NHÂN – HỒNG HOA cũng có tác dụng hoạt huyết khứ ứ hỗ trợ cho Hoàng kỳ . Xuyên khung thì hoạt huyết khắp toàn thân, từ đầu đến chân, từ trong ra ngoài, từ tạng phủ ra kinh lạc, từ kinh lạc vào tạng phủ, cân cốt chỗ nào cũng đến. Đào nhân, Hồng hoa cũng hoạt huyết khứ ứ nhưng xu hướng hoạt huyết trong tạng phủ nhiều hơn.
ĐƯƠNG QUY – BẠCH THƯỢC là cặp đôi dành riêng cho can huyết. Đương quy lấy hoạt huyết để bổ huyết, đẩy huyết ứ để sinh huyết mới, bổ phần dương của huyết. Bạch thược nhu can dưỡng huyết, bổ phần âm của huyết. Đương qui và Bạch thược là cặp đôi có tác dụng làm đầy đủ can huyết ; vì can tàng huyết, là cái bể chứa huyết nên muốn làm gì thì làm khi mà bể huyết được đầy đủ thì mới có sức phân phát huyết đi khắp toàn thân.
ĐỊA LONG trong bài này có tác dụng thông kinh hoạt lạc. Kết hợp cả bài này có tác dụng bổ khí hoạt huyết thông lạc rất đặc hiệu, đặc trị cho các chứng có CHÍNH KHÍ HƯ dẫn đến HUYẾT HƯ, HUYẾT Ứ.
Ứng dụng của bài thuốc trong các bệnh lý
- Di chứng tai biến mạch máu não,
- Liệt VII ngoại biên giai đoạn di chứng,
- THIỂU NĂNG TUẦN HOÀN NÃO,
- Biến chứng thần kinh ngoại biên và biến chứng tuần hoàn mạch
- máu trong Đái tháo đường type 2,
- Thiếu máu cơ tim,
- Di chứng sau chấn thương,
- Đau thần kinh tọa,
- Tăng huyết áp,….
